มะกอก มีอยู่ด้วยกันหลากหลายสายพันธุ์เช่น มะกอก(หรือมะกอกป่า) มะกอกฝรั่ง มะกอกน้ำ และมะกอกโอลีฟซึ่งแต่มะกอกแต่ละแบบจะมีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ที่แตกต่างกันไปโดยวันนี้เราจะมาพูดถึง มะกอกป่าโดยผลไม้ชนิดนี้ถือเป็นสมุนไพรที่มีคุณสมบัติขับปัสสาวะ แก้กระหาย ลดความดัน ลดความอ้วน บำรุงผิว
มะกอก (Hog plum) ชื่อวิทยาศาสตร์ Spondias pinnata (L. f.) Kurz จัดอยู่ในวงศ์มะม่วง (ANACARDIACEAE)มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า กูก กอกกุก (เชียงราย), กอกเขา (นครศรีธรรมราช), ไพแซ (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่), กอกหมอง (เงี้ยว-เชียงใหม่), กราไพ้ย ไพ้ย (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี), ตะผร่าเหมาะ (กะเหรี่ยงแดง), กอกป่า (เมี่ยน), มะกอกไทย (ไทลื้อ), มะกอกป่า (เมี่ยน), สือก้วยโหยว (ม้ง), โค่ยพล่าละ แผละค้อก เพี๊ยะค๊อก ลำปูนล (ลั้วะ), ตุ๊ดกุ๊ก (ขมุ), ไฮ่บิ้ง (ปะหล่อง),เป็นต้น
ถิ่นกำเนิดและการแพร่กระจายพันธุ์ของมะกอก
มะกอกมีถิ่นกำเนิดเดิมทีอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นพืชที่ให้ผลได้ตลอดทั้งปี สำหรับมะกอกในประเทศไทย สามารถพบได้ทุกภูมิภาค พบมากในป่าเบญจพรรณและป่าแดง
ลักษณะทางกายภาพโดยทั่วไปของมะกอก
- ลำต้นของมะกอก จัดเป็นพันธุ์ไม้ยืนต้นผลัดใบลักษณะเป็นทรงพุ่มกลมหนาแตกกิ่งน้อยเปลือกลำต้นหนา มีสีเทาอมน้ำตาลหรือสีเทาอมดำ บางต้นอาจพบราสีขาวเจริญบนเปลือก เปลือกลำต้นอาจเรียบหรือแตกสะเก็ด ขึ้นอยู่กับอายุ ต้นที่อายุมากจะแตกสะเก็ดที่ผิวลำต้น เปลือกด้านในมีสีน้ำตาลอมชมพู ส่วนแก่นไม้เป็นไม้เนื้ออ่อน
- ใบของมะกอก เป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียวโคนใบมน ปลายใบเป็นติ่งแหลม ขอบ และแผ่นใบเรียบแผ่นใบอ่อนหรือยอดอ่อนมีสีแดงเข้ม สีส้ม สีเขียวอมส้ม จากนั้นเปลี่ยนเป็นสีเขียวอ่อน และเขียวเข้ม
- ดอกของมะกอก ออกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่ง เป็นดอกแยกเพศบนช่อดอกเดียวกัน ช่อดอกหลักแตกแขนงออกเป็นช่อย่อย บนช่อย่อยมีดอกขนาดเล็กจำนวนมาก ดอกอ่อนมีลักษณะกลมสีเขียวสด เมื่อบานจะมีสีขาวอมครีม
- ผลของมะกอก ผลออกเป็นกลุ่มเป็นผลสด มีรูปไข่หรือกลมรีเปลือกผลบาง เป็นมัน ผลอ่อนมีสีเขียวสด ผลแก่หรือผลสุกมีสีเขียวอมเหลือง และมีจุดประสีน้ำตาลอมดำกระจายทั่ว
ประโยชน์และสรรพคุณของมะกอก
- ช่วยบำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย
- ช่วยเจริญอาหาร กระตุ้นการหลั่งน้ำลาย และการยากอาหาร
- แก้อาการไข้หวัด ลดปริมาณน้ำมูก
- แก้เลือดออกตามไรฟัน
- แก้โรคขาดแคลเซียม
- ช่วยให้ชุ่มคอ แก้การกระหายน้ำ
- แก้อาการท้องเสีย
- แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- กระตุ้นการขับถ่าย
- แก้ดีพิการ
- แก้อาการสะอึก
- แก้น้ำดีไม่ปกติ
- แก้อาการกระเพาะพิการ
- กระตุ้นการขับถ่าย
- แก้เลือดออกตามไรฟัน
- ช่วยให้ชุ่มคอ แก้การกระหายน้ำ
- แก้อาการร้อนใน
- แก้อาการท้องเสีย
- แก้น้ำเหลือง ช่วยสมานแผล
- แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ
- แก้อาการปวดท้อง
- แก้โรคปวดตามข้อ ปวดตามกระดูก
ข้อมูลคุณค่าทางโภชนาการของยอดอ่อนมะกอกต่อ 100 กรัม
- พลังงาน 46 กิโลแคลอรี
- ใยอาหาร 16.7 กรัม
- เบต้าแคโรทีน 2,017 ไมโครกรัม
- วิตามินเอ 337 ไมโครกรัม
- วิตามินซี 53 มิลลิกรัม
- แคลเซียม 49 มิลลิกรัม
แหล่งที่มาอ้างอิง : ndb.nal.usda.gov