ถั่งเช่า เป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่มาแรงในช่วงทศวรรตที่ผ่านมาเนื่องจากเป็นสมุนไพรที่มีการวิจัยมากมายรองรับเรื่องสรรพคุณทางยาต่างๆอาทิเช่น สรรพคุณในการควบคุมระดับน้ำตาลในเส้นเลือด เสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย และยังช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกตินั้นเองแถบเป็นสมุนไพรที่มีราคาสูงแถบยังมีอยู่ด้วยกันหลายเกรดนั้นเองโดยสายพันธุ์ที่มีราคาแพงที่สุดได้แก่ ถั่งเช่าจากทิเบตนั้นเองโดยราคาของถั่งเช่าทิเบตอาจจะอยู่ที่กิโลกรัมละ1ล้านบาทกันเลยที่เดียว
ถั่งเช่า (Dong chong xia cao)มีชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่า Ophiocordyceps sinensisจัดอยู่ในวงศ์เดียวกับเห็ดราOphiocordycepsโดยมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าสมุนไพร หญ้าหนอน หรือ หนอนตายยาก โดยสมุนไพรชนิดเป็นเชื้อราประเภทหนึ่งเมื่อถึงฤดูหนาวเชื้อราชนิดนี้จะไปอาศัยอยู่ในตัวหนอนแบบสถานะปรสิตเมื่อถึงฤดูร้อนตัวหนอนนั้นจะตายลงไปในดินแล้วเห็ดราจะงอกออกมาจากส่วนหัวของเห็ดจึงเป็นที่มาของชื่อ ถั่งเช่าหรือ เห็ดถั่งเช่า นั้นเอง
ถิ่นกำเนิดและการแพร่กระจายพันธุ์ของถั่งเช่า
ถั่งเช่าเป็นสมุนไพรที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตหนาวของภูมิภาคเอเชียโดยสามารถพบสมุนไพรชนิดนี้ได้ในพื้นที่เขตปกครองตนเองทิเบต มณฑลชิงไห่ มณฑลยูนาน มณฑลกานซู มณฑลเสฉวน และแถบเทือกเขาหิมาลัยในประเทศอินเดีย ภูฏานและเนปาลนั้นเอง โดยในประเทศไทยของเราได้มีการเพราะขยายพันธุ์เห็ดถั่งเช่าสีทองซึ่งมีคุณภาพใกล้เคียงของประเทศต้นกำเนิดและมีราคาที่ต่ำลงมาเล็กน้อยแต่สรรพคุณทางยาเท่ากันนั้นเอง
ประโยชน์และสรรพคุณทางยาของถั่งเช่า
- มีสรรพคุณช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง
- เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค ทำให้ร่างกายสดชื่นและแก้อาการอ่อนเพลีย
- ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย
- ช่วยชะลอความชราและความเสื่อมสภาพของเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย
- ช่วยในการควบคุมอารมณ์ ระงับประสาท ทำให้จิตใจสงบ บรรเทาอาการอาการหงุดหงิดง่าย
- ช่วยเพิ่มความจำ ลดและป้องกันโรคความจำเสื่อม ช่วยลดความเสื่อมของเซลล์ในสมอง
- ช่วยบำรุงหลอดเลือด
- ช่วยเสริมสร้างการทำงานของปอดและมีส่วนช่วยบำรุงปอดและยังช่วยบรรเทาอาการเจ็บหน้าอก
- ช่วยแก้อาการไอเรื้อรัง รักษาถุงลมโป่งพอง
- บำบัดและรักษาอาการของโรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
- บรรเทาและรักษาอาการของโรคหอบหืดได้ดี
- รักษาอาการวัณโรคถุงลมโป่งพองและอาการผิดปกติต่างๆในระบบปอดและหัวใจ
- ช่วยขับและละลายเสมหะ หยุดอาการเลือดออกทางเสมหะ
- สามารถบรรเทาอาการและรักษามะเร็งได้
- ช่วยต่อต้านเซลล์มะเร็งและลดการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งภายในอวัยวะต่างๆของร่างกายได้
- ช่วยลดและควบคุมความดันโลหิต อาการใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
- ช่วยลดและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยให้ร่างกายของผู้ป่วยเบาหวานมีความไวต่ออินซูลินมากขึ้น ช่วยจัดการน้ำตาลในร่างกายได้ดีขึ้น
- ช่วยลดระดับคลอเลสเตอรอลในเลือด และรักษาสมดุลของคลอเลสเตอรอลในหลอดเลือด
- ช่วยป้องกันไขมันเลวหรือไขมัน(LDL) ไม่ให้สามารถเกาะกับผนังหลอดเลือด
- ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดให้คล่องตัว และช่วยขยายหลอดเลือด เพิ่มปริมาณเลือดที่เข้าไปหล่อเลี้ยงปอดและหัวใจ เพิ่มระดับออกซิเจนและช่วยในเรื่องระบบไหลเวียนโลหิต บรรเทาอาการขาดออกซิเจน
- ช่วยบำรุงและเพิ่มประสิทธิภาพของตับและไตให้ดีขึ้น
- มีฤทธิ์ในการยับยั้งพิษจากแบคทีเรีย รวมไปถึงแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดวัณโรคด้วย
- ช่วยลดการอักเสบ ปวดบวมได้
- ใช้เป็นยาบำรุงช่วยทำให้มีบุตรง่ายขึ้น ช่วยปรับประจำเดือนให้มาปกติ ทำให้เลือดลมเดินดีขึ้น
- มีฤทธิ์บำรุงกำลังทางเพศ ในท่านชาย
- ช่วยให้อสุจิแข็งแรง และกระตุ้นการสร้างเซลล์อสุจิอีกด้วย
ลักษณะทางกายภาพโดยทั่วไปของถั่งเช่า
ถั่งเช่านั้นจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วนด้วยกันคือส่วนเห็ดที่อยู่บนหัวของหนอนผีเสื้อกลางคืนเรียกว่าCordyceps sinensis (Berk.) Sacc.เป็นส่วนที่ใยสปอร์ของเห็ดได้อาศัยสารอาหารจากตัวของหนอนผีเสื้อกลางคืนที่ตายขณะจำศีลแล้วได้เจริญออกมาเป็นหัวคล้ายเห็ดและเป็นที่มาของชื่อเห็ดถั่งเช่าหรือChong Cao (worm-grass) โดยถั่งเช่าเป็นสมุนไพรที่สามารถพบได้ใบบริเวณแถบทุ่งหญ้าบนภูเขาของประเทศจีน(เขตปกครองตนเองทิเบต) เนปาล และภูฏานโดยอยู่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลเฉลี่ยอยู่ที่ 10,000 – 20,001 ฟุตจากระดับน้ำทะเลนั้นเอง
ข้อควรระวังในการใช้สมุนไพร
- ควรระวังการใช้ในกลุ่มของผู้ป่วยโรคเบาหวาน เนื่องจากสมุนไพรชนิดนี้มีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดได้ จะไปเสริมฤทธิ์กับยาควบคุมและลดระดับน้ำตาลในเลือด
- ควรระวังการใช้ในกลุ่มของผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่มป้องกันการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด เนื่องจากสมุนไพรนี้มีฤทธิ์ต้านทานการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด
- ควรระวังการใช้ในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน (immunosuppressive) ทั้งนี้เพราะว่าสมุนไพรชนิดนี้มีฤทธิ์กระตุ้นและเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
เอกสารอ้างอิง
- The Economics and Sustainability of Cordyceps Harvest in Tibet, American Botanical Council, HC 020492-380
- บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน “ถั่งเช่า”ช่วยเพิ่มสมรรถภาพ จริงหรือ?, สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล http:// pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/153/ถั่งเช่า-ช่วยเพิ่มสมรรถภาพ-ได้จริงหรือ/สมุนไพรไทย
- ถั่งเช่า:อิทธิฤทธิ์หญ้า (หนอน) เทวดา, ภาควิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะอุตสาหกรรมเกษตร ม.เกษตรศาสตร์, สรรสาระเทคโนโลยีชีวภาพ/เดือนตุลาคม 2554
- The scientific rediscovery of an ancient Chinese herbal medicine: Cordyceps sinensis: part I, J Altern Complement Med. 1998 Fall;4(3):289-303
- Adaptogenic Medicinal Fungus Appears Promising, American Botanical Council, HC 061192